ამ წუთებში საპატრიარქოში წმინდა სინოდის სხდომა იწყება. სხდომის წინ მედიასთან კომენტარები გააკეთეს სინოდის წევრებმა. ჭყონდიდელი მიტროპოლიტი პეტრე (ცაავა) აცხადებს, რომ საპატრიაქოში ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა ჩრდილოვანი მმართველობაა, კერძოდ, პატრიარქის მდივან-რეფერენტის [შორენა თეთრუაშვილის] მხრიდან. ის პატრიარქის მდივანს „რუხ კარდინალადაც“ მოიხსენიებს. მეუფე პეტრეს აზრით, საპატრიარქოში გარკვეულ პირებს გადამეტებული ძალაუფლება აქვთ და ვერცერთი სხვა მნიშვნელოვანი საკითხის გადაწყვეტა ვერ მოხდება ამ პრობლემის მოგვარებამდე. სწორედ ამ საკითხის დასმას აპირებს მიტროპოლიტი წმინდა სინოდის სხდომაზე. მიტროპოლიტი საეკლესიო სასამართლოს აღდგენისა და დიდი საეკლესიო კრების მოწვევის საჭიროებაზეც საუბრობს. 

17 დეკემბერს ქართული მართლმადიდებელი ეკლესია ბარბარობას აღნიშნავს. საქართველოს ყველა მოქმედ ეკლესიაში საზეიმო წირვა აღევლინება. მახათას მთაზე, ივერიის ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ხატის სახელობის მშენებარე ტაძარში კათოლიკოს-პატრიარქი პარაკლისს გადაიხდის და ბავშვებს დალოცავს. ღვთისმსახურება ამ წუთებში უნდა დაიწყოს. ნათია ქენქაძე დეტალებით.

სოფელ ჭელას მუფტი ახლციხისა და ტაო-კლარჯეთის მიტროპოლიტისგან  ბოდიშის მოხდას ითხოვს. ჯამბულ აბულაძე მეუფე თეოდორეს მიერ გამართულ პრესკონფერენციას ეხმაურება. აბულაძე განმარტავს, რომ მას მოხეს მოვლენებთან კავშირი არ აქვს და ბრალდება იმის შესახებ, რომ იგი სოფელში სიტუაციას ძაბავს, სიმართლეს არ შეესაბამება. აბულაძის პოზიციას მალევე უპასუხეს  ახალციხისა და ტაო-კლარჯეთის ეპარქიიდან. ზარზმის მონასტრის წინამძღვრის განმარტებით, ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ჯემალ აბულაძე მოხეში გუშინ განვითარებულ მოვლენებში მონაწილეობდა, მათ ადგილობრივი მოსახლეობისგან მიიღეს. უთანხმოების მიზეზი მოხეში მდებარე სადავო შენობაა, სადაც  მუსლიმი მრევლის ნაწილი მეოთხე დღეა ლოცვას ატარებს.

ადიგენის რაიონის სოფელ მოხეში ისევ უთანხმოებაა. ახალციხის და ტაო-კლარჯეთის მიტროპოლიტი სიტუაციის ესკალაციის საფრთხეზე საუბრობს და ხელისუფლებას საკითხით დაინტერესებისკენ მოუწოდებს. მიმართვის მიზეზი მოხეში მდებარე სადავო შენობაა, სადაც ორწლიანი პაუზის შემდეგ ცოტა ხნის წინ მუსლიმები გამოჩნდნენ და ღვთისმსახურება დაიწყეს. დასახლებაში მცხოვრები მართლმადიდებელი მრევლი მუსლიმებს 2014 წელს მიღწეული იმ შეთანხმების დარღვევაში ადანაშაულებს, რომლის მიხედვით, სპეციალური კომისიის დასკვნამდე სადავო ტერიტორიაზე პრეტენზია არცერთ მხარეს არ უნდა ჰქონოდა.   

ქეთევან ქარდავა პირველი ქართველი ჟურნალისტია, რომელიც რომის პაპის თანმხლები მედიის ჯგუფშია. "მოამბის" კორესპონდენტმა იტალიიდან საქართველომდე მასთან ერთად იმგზავრა. სამსაათიანი მგზავრობის დროს  კათოლიკური ეკლესიის მეთაური მედიის წარმომადგენლებს პირადად გაესაუბრა. თბილისიდან პონტიფექსი აზერბაიჯანში გაემგზავრება, იტალიაში დაბრუნებამდე კი კათოლიკური ეკლესიის და ვატიკანის სახელმწიფოს მეთაური თანმხლები ჟურნალისტებისთვის ვიზიტის შემაჯამებელ განცხადებებს გააკეთებს.რა ხდებოდა რომი-თბილისის რეისზე - ქეთი ქარდავა განაგრძობს საუბარს.

17 წლის შემდეგ საქართველო კათოლიკური ეკლესიის მეთაურს მასპინძლობს. რომის პაპი თბილისშია. დახვედრის საზეიმო ცერემონია აეროპორტში, შეხვედრა კათოლიკოს-პატრიარქთან და მიმართვა პრეზიდენტის რეზიდენციიდან: ვიზიტის პირველ დღეს პონტიფექსი საპატრიარქოსა და ავლაბრის სასახლეში მიიღეს. ილია მეორე პაპ ფრანცისკეს ოკუპირებულ რეგიონებზე, ომის მძიმე შედეგებზე და დევნილად ქცეულ მოქალაქეებზე ესაუბრა.  ,,კათოლიკურ ეკლესიას სურს, საქართველოს კეთილდღეობასა და მშვიდობაში თავისი წვლილი შეიტანოს”, - ასეთი იყო რომის პაპის გზავნილი გიორგი მარგველაშვილთან შეხვედრის შემდეგ სიტყვის გამოსვლისას. კათოლიკური ეკლესიის მეთაურმა უთანხმოებისა და ძალადობისგან დასაცავად ხალხს მოთმინების და ძალისხმევისკენ მოუწოდა. მარიკა შალიკაშვილი ისტორიული ვიზიტის შესახებ.

კათოლიკური ეკლესიის კონკლავმა რომის პაპად ფრანცისკე ბენედიქტ მეთექვსმეტის გადადგომის შემდეგ, სამი წლის წინ აირჩია. პაპი ფრანცისკე  79 წლის არის. მის სახელს უკვე უკავშირდება მრავალი ისეთი გადაწყვეტილება, რომელმაც კათოლიკური სამყარო გააოცა. 

თბილისში კათოლიკური ეკლესიისა და ვატიკანის სახელმწიფოს მეთაურის ორდღიანი ვიზიტი მიმდინარეობს. რომის პაპი ფრანცისკე თბილისში სპეციალური ავიარეისით 15 საათზე ჩამოფრინდა. ფრანცისკე პირველს აეროპორტში სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი, მღვდელმთავრები და საქართველოს პრეზიდენტი, პირველ ლედისთან ერთად დახვდნენ.  უკვე გაიმართა მიღება პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში, სადაც შეკრებილებს სიტყვით მიმართეს სახელმწიფოს მეთაურმა და რომის პაპმა. კათოლიკური ეკლესიის მეთაურს საპატრიარქოში უმასპინძლა კთოლიკოს-პატრიარქმა. 

რომის პაპს ოფიციალური დელეგაცია დახვდა. აეროპორტში იმყოფებიან პატრიარქი ილია მეორე, პრეზიდენტი და პირველი ლედი, ასევე პარლამენტის თავმჯდომარე, საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენლები და თბილისის მერი. 

სამზადისი მიხეილ მესხის სახელობის ლოკომოტივის სტადიონზე: საქართველო რომის პაპის დასახვედრად ემზადება. 17 წლის შემდეგ, კათოლიკური ეკლესიის მეთაური საქართველოს მეორედ ესტუმრება. სამდღიანი ვიზიტის ფარგლებში, დაგეგმილია შეხვედრები კათოლიკოს-პატრიარქთან და პრეზიდენტითან. პაპი ფრანცისკე ლოკომოტივის სტადიონზე კათოლიკურ მესასაც ჩაატარებს, მანამდე კი სტადიონზე მოსამზადებელი სამუშაოები მიმდინარეობს. პრეზიდენტის ადმინისტაციის უფროსი რომის პაპის ვიზიტს მნიშვნელოვან მოვლენად აფასებს.

ვარშავის უნივერსიტეტის პოტოცკების სასახლეში, 13 სექტემბერს, ვარშავის უნივერსიტეტი წმ. გრიგოლ ფერაძის სახელობის პრემიის მიმნიჭებელთა საბჭოს სხდომამ ქართველი წმინდანის პრემიის ლაურეატები დაასახელა. გრიგოლ ფერაძის პრემიის ლაურეატები წელს გახდნენ: ისტორიკოსი, თბილისის გრიგოლ ფერაძის სახელობის უნივერსიტეტის დამაარსებელი და რექტორი ვახტანგ ფერაძე, გერმანელი ენათმეცნიერი და კავკასიოლოგი, ფრანკფურტის უნივერსიტეტის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის დირექტორი, ძველი ქართული პალიმფსესტების აღმომჩენი და შემსწავლელი იოსტ გიპერტი, ქართველი მეცნიერი, არქეოლოგი, თბილისის უნივერსიტეტის არქეოლოგიის ინსტიტუტის დირექტორი, გრაკლიანის გორაზე უძველესი სამოსახლო და სამაროვანი ძეგლის აღმომჩენი და შემსწავლელი ვახტანგ ლიჩელი.ვარშავის უნივერსიტეტის წმ. გრიგოლ ფერაძის სახელობის პრემია 2010 წლის 6 დეკემბერს ქართული სამეცნიერო ჟურნალ Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies University of Warsaw ინიციატივით დაწესდა და მას ორ წელიწადში ერთხელ გასცემენ.  პრემიების გადაცემა ვარშავის უნივერსიტეტის წმ. გრიგოლ ფერაძის სახელობის კავკასიოლოგთა მე-15 საერთაშორისო კონფერენციაზე მოხდება, რომელიც გაიმართება ვარშავაში 2016 წლის 6 დეკემბერს. 

საქართველოს პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი მარიამობის სადღესასწაულო წირვას ამბროლაურში, ბარაკონის ღვთისმშობლის ტაძარში დაესწრო და მოსახლეობას დღესასწაული მიულოცა. პრეზიდენტს ნიკორწმინდის ეპისკოპოსმა, მეუფე ვახტანგმა და ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლებმა უმასპინძლეს.

ფერისცვალების დღესასწაულზე სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი საზეიმო ლიტურგიას მცხეთაში, დედათა მონასტერში აღავლენს. უწმინდესმა ქადაგებისას აღნიშნა, რომ 18 აგვისტოს ლოცვა სიონის საკათედრო ტაძარში ჩატარდება. წირვის დასრულების შემდეგ, სამების საკათედრო ტაძარში მცირე აიაზმა შესრულდა. ილია მეორემ დღეს წყალი აკურთა. დღეიდან მარიამობის მარხვა დაიწყო, რომელიც 28 აგვისტოს ღვთისმშობლის მიძინების დღესასწაულზე დასრულდება. მარიამობის მარხვა მძიმეა. თევზით ხსნილი მხოლოდ ფერისცვალების დღესასწაულია. 

დავა, რომელიც უკვე ორი წელია გრძელდება - თბილისის საქალაქო სასამართლოს უარის შემდეგ, წარმომადგენლობითი საბჭოს წევრობის მოთხოვნით, სრულიად საქართველოს მუსლიმთა უმაღლესი სასულიერო სამმართველო ზემდგომ ინსტანციას მიმართავს. საქმე იმ გაერთიანების წევრობას ეხება, რომელიც სახელმწიფოსგან საბჭოთა რეჟიმის დროს მიყენებული ზარალის ანაზღაურებას იღებს. რატომ ვერ მოხვდა თავის დროზე მუსლიმთა ეს თემი საბჭოში და როგორია საკითხთან შემხებლობაში მყოფი მხარეების პოზიცია - თემაზე მარიამ ცარელაშვილმა იმუშავა.

მესამე სექტორის წარმომადგენლები ხელისუფლებას რელიგიური ორგანიზაციების დაფინანსების საკითხის გადახედვისკენ მოუწოდებენ. ორი არასამთავრობო ორგანიზაციის ერთობლივი კვლევის მიხედვით, დღევანდელი მიდგომა დისკრიმინაციულია. ანგარიშის ავტორებს აინტერესებთ, რატომ აფინანსებს სახელმწიფო მხოლოდ მართლმადიდებლურ, კათოლიკურ და სამოციქულო ეკლესიებს, ასევე იუდეურ და მუსლიმურ თემებს. „ტოლერანტობის ინსტიტუტი“ და „ადამიანის უფლებების სწავლების ცენტრი“ თანხების ხარჯვის ნაკლებ კონტროლზეც საუბრობს. კვლევას უკვე გამოეხმაურნენ რელიგიის სახელმწიფო სააგენტოში, სადაც რელიგიური კონფესიების დაფინანსების მოტივად საბჭოთა პერიოდში მიღებულ ზარალს ასახელებენ.

როგორია სახელმწიფო პოლიტიკა რელიგიური ორგანიზაციების დაფინანსების კუთხით - „ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრმა“, „ტოლერანტობის ინსტიტუტთან“ ერთად, კვლევა ჩაატარა. ირკვევა, რომ ყველაზე დიდი დაფინანსება მართლმადიდებელ ეკლესიას აქვს. საპატრიარქომ სახელმწიფოსგან 2014 წელს 32, 2015 წელს კი 31 მილიონ ლარზე მეტი მიიღო. ნათია ქენქაძე გაეცნო კვლევის შედეგებს.

რომის პაპი საქართველოს 30 სექტემბერს ეწვევა. პაპი ფრანცისკე სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძარს მოინახულებს და მიხეილ მესხის სახელობის სტადიონზე ლიტურგიას აღავლენს. ვიზიტის ფარგლებში, დაგეგმილია შეხვედრები საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქთან და პრეზიდენტთან. რომის პაპი თბილისიდან 2 ოქტომბერს, დილით აზერბაიჯანში გაემგზავრება. ეს უკვე მეორე შემთხვევაა, როდესაც საქართველოს რომის პაპი ეწვევა.

მოსახლეობა სახელმწიფოს მათ ბალანსზე არსებული მიწის ნაკვეთების საპატრიარქოსთვის გადაცემას სთხოვს. საუბარია სამგორის რაიონის სოფელ ნასადგურში 2000 კვ. მეტრი მიწის ნაკვეთზე, სადაც წმინდა გიორგის სახელობის ტაძარია აშენებული. საკრებულოს დეპუტატმა გულიკო ზუმბაძემ აღნიშნულთან დაკავშირებით სპეციალური განცხადება გააკეთა და განმარტა, რომ ეკლესიის ტერიტორიაზე ელექტროენერგიის, ბუნებრივი აირისა და წყლის შეყვანა ვერ ხორციელდება. ის  შესაბამის უწყებებს აღიშნული საკითხით დაინტერესებასა და დროულ რეაგირებას სთხოვს.  

12 საუკუნის შემდეგ, მსოფლიო მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდა და დიდი კრება გახსნილია. თუმცა, კუნძულ კრეტაზე, 14-ის ნაცვლად, 10 ქვეყნის მართლმადიდებელი ეკლესიების წარმომადგენლები იმყოფებიან. წმინდა სინოდის გადაწყვეტილებით, საბერძნეთში არ გაემგზავრა ქართული დელეგაციაც. მიზეზი დიდ კრებაზე განსახილეველი საკითხების გარშემო შეუთანხმებლობაა. 1200 წლის შემდეგ მოწვეული კრების დღის წესრიგი და თემები, რომლებზეც კონსენსუსი ვერ მოხერხდა - გივი ბარამიძე დეტალებით.

მართლმადიდებელი ეკლესია დღეს სულთმოფენობას აღნიშნავს. დღესასწაულთან დაკავშირებით, სამების საკათედრო ტაძარში სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქმა საზეიმო წირვა აღავლინა. სულთმოფენობა აღდგომის ბრწყინვალე დღესასწაულიდან 50-ე დღეს აღინშნება. ამ დღეს ეკლესიაში მორწმუნეები ყვავილებითა და სანთლებით მიდიან. მსახურების დასრულების შემდეგ, ილია მეორემ შეკრებილებს დღევანდელი დღე მიულოცა და ტრადიციული ქადაგებით მიმართა.